Een staatkwal gevangen in de Noordzee van bovenaf gezien.
Omschrijving
Staatkwallen of Siphonophoren zijn spectaculaire dieren. Niet alleen zien ze er vaak bizar uit, ook zijn ze bijzonder gebouwd. Een staatkwal bestaat uit een kolonie van individuele poliepen. De individuen kunnen verschillende taken hebben zoals voedsel verzamelen (gastrozoiden), drijfvermogen leveren (pneumatofoor), voortstuwing leveren (nectofoor) of voortplanting (gonofoor).
De meeste staatkwallen zweven in het water, geholpen door de pneumatofoor, een blaasje met gas erin. Sommigen, zoals het beruchte Portugees oorlogsschip hebben een drijflichaam waarmee ze aan het wateroppervlak drijven. De meeste staatkwallen zijn carnivoren en hebben sterke netelcellen om prooien te vangen als vissen, copepoden en andere kreeftachtigen. Ook voor mensen kunnen ze soms gevaarlijk zijn!
Staatkwallen zijn vaak zeer fragiel en in een planktonnet vallen ze meestal helemaal uit elkaar, zodat je alleen nog maar wat losse nectoforen vindt. Gelukkig is de vorm van de nectoforen vaak kenmerkend voor een bepaalde soort.
In Nederlandse wateren komen staatkwallen zelden voor, het zijn vooral dieren van de open oceaan. In 2018 vonden we echter op de Noordzee een flink aantal kleine staatkwalletjes!
Staatkwalletjes gevangen in de Noordzee, waarschijnlijk Nanomia cara. De nectoforen zijn losgelaten.
Een staatkwal gevangen in de Noordzee van bovenaf gezien, met een aantal losgeraakte nectoforen erbij.